Na podstryszu wschodniego skrzydła Zamku Średniego prezentowane są niemal wszystkie rodzaje i typy broni, uzbrojenia ochronnego oraz oporządzenia jeździeckiego używanego w Europie od średniowiecza po czasy nowożytne, aż do XIX wieku. Na wystawie zaprezentowanych jest ponad 500 sztuk różnego rodzaju broni i elementów uzbrojenia.
- Na szczególną uwagę zasługują dwa niezwykle rzadkie miecze z XIV wieku z głowniami ozdobionymi majuskułowymi literami, symbolami i różnymi znakami bitymi w tzw. żółtym metalu – opowiada Antoni Romuald Chodyński, opiekun merytoryczny ekspozycji. – Wydaje nam się, że mogły być używane podczas rejz, czyli wypraw krzyżackich przeciw pogańskim Litwinom i Żmudzinom – dodaje kurator.
Innym rarytasem w skali światowej jest bombarda krzyżacka odlana z brązu w działolejni malborskiej przed 1410 rokiem, odnaleziona w ruinach zamku w Kurzętniku. To niewielkie działko o masie ponad 40 kg, ozdobione zostało wizerunkiem Marii z Dzieciątkiem, apotropaicznym emblematem zakonu krzyżackiego i zamku malborskiego.
Ze średniowiecza do czasów nowożytnych przechodzimy przez drewniany pomost, przerzucony nad przeszklonym fragmentem podłogi ukazującym konstrukcje sklepień Sali Siedmiofilarowej. Po obu jego stronach zawieszone są kopie krzyżackich chorągwi zdobytych 15 lipca 1410 roku pod Grunwaldem przez wojska koalicji polsko-litewskiej.
Wśród ręcznej broni ogniowej, czyli palnej, interesujące są bogato ozdobione płytkami z kości strzelby myśliwskie, tzw. cieszynki i dwa pistolety z lufami Petera Dannera z Norymbergii, datowane na lata ok. 1600-1610. Jeden z pistoletów wykonał Georg Birkholz pochodzący z Choszczna na Pomorzu, który prowadził zakład rusznikarski w Norymberdze. Uwagę przykuwają siodła z ormiańskich wytwórni lwowskich, a także zabytek szczególny - stalowy, ażurowy namordnik koński z XVI wieku, jeden z kilku w zbiorach polskich i jeden z kilkudziesięciu w zbiorach światowych.
Na ekspozycję składają się w głównej mierze zbiory Muzeum Zamkowego w Malborku, uzupełnione o depozyty z Muzeum Narodowego w Szczecinie i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
- To dzieło zespołu pracowników merytorycznych, Antoniego Romualda Chodyńskiego, jednego z najwybitniejszych znawców dawnych militariów oraz Bartłomieja Butryna – mówił podczas otwarcia Mariusz Mierzwiński, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku.
Projekt aranżacji wykonała firma Stage & Design, Sylwia Kochaniec, a za realizację odpowiadał Kamaro sp. z o.o.
- Wystawa rzuca na kolana. Cały świat powinien ją zobaczyć – podkreśliła Krystyna Łubieńska, aktorka uczestnicząca w otwarciu ekspozycji.
